Buków - zabytki

W pejzaż Bukowa wpisują się przydrożne figurki, będące niemymi świadkami historii i cennymi zabytkami sztuki sakralnej. Najstarsze pochodzą z I. połowy XIX w. i zostały wykonane z kamienia. Stoją na rozstaju dróg, na granicy wsi lub są ukryte wśród starych drzew. Niektóre zostały zbudowane, aby uczcić pamięć ludzi zmarłych na cholerę lub podziękować Bogu za ocalenie życia. Figurki mają formę słupa podzielonego gzymsami na trzy części. Zdobią je rzeźby i płaskorzeźby przedstawiające postacie religijne, potocznie nazywane są kapliczkami. Figurki nie są wpisane do rejestru zabytków, ale w pełni na to zasługują ze względu na walory historyczne i artystyczne. Wymagają jednak szybkiej odnowy, gdyż z każdym rokiem coraz bardziej niszczeją.

Radziszowska kapliczka

Jedną z bardziej interesujących figurek jest figurka znajdująca się na skraju wsi, przy drodze powiatowej nr K-2173, prowadzącej do Radziszowa pochodząca z II. poł. XIX w. Kształtem przypomina słup, który wieńczy krzyż z konającym Panem Jezusem. Poniżej widzimy Maryję w otoczeniu aniołów. Boki kapliczki zdobią płaskorzeźby przedstawiające postacie świętych /św. Andrzeja, św. Elżbiety/ Pana Jezusa oraz scenę z drogi krzyżowej – Szymon z Cyreny pomaga nieść krzyż Jezusowi. Niektóre postacie trzymają w ręku czaszkę i piszczele przypominające o śmierci. Za figurką znajduje się mały cmentarz, na którym grzebano zmarłych podczas epidemii cholery jaka nawiedziła Buków i sąsiednie okolice. Pogrzebano tam około 100 osób. Na środku pagórka otoczonego drzewami widnieje kamień nagrobkowy z napisem: “Tu spoczywa Ernest Koch” posesor wsi Bukowa zm. w 1932 r. O tym ostatnim zarządcy posesji w Bukowie krąży wiele legend. W pamięci najstarszych mieszkańców wsi na zawsze pozostał jako surowy i bezlitosny pan, batem zmuszający ludzi do ciężkiej pracy.

Kapliczka Chrystusa Frasobliwego

Drugą figurką znajdującą się przy drodze powiatowej nr K-2173 do Radziszowa jest figurka Chrystusa Frasobliwego. Została ona wzniesiona w 1873r. przez bogatą rodzinę Turmuchałów, jako podziękowanie za ocalenie życia podczas epidemii cholery. Chrystus frasobliwy, znajdujący się w zwieńczeniu kapliczki, siedzi na specjalnym podeście i patrzy przed siebie w dal. Prawą ręką podpiera prawy policzek, a lewą położył na ugiętym, lewym kolanie. Jego głowę rani cierniowa korona. Jezus jest nagi, tylko biodra ma przepasane białą, umoczoną we krwi tkaniną.

Kapliczka Matki Boskiej

Z początku XX w. pochodzi kapliczka Matki Boskiej stojąca przy drodze gminnej nr. 003 biegnącej do Skawiny. Na kolumnie stoi piękna figurka Matki Boskiej. Maryja ma smutną twarz i jest ubrana w niebieskie szaty. Otaczają Ją cztery metalowe pręty, które zawsze są przystrojone kwiatami i wstążkami. Nad głową Maryi jest blaszany daszek, a mały krzyż na nim wieńczy całą kapliczkę. Figurka znajduje się w ładnym miejscu, jest widoczna z głównej drogi, a w maju wokół niej gromadzą się dzieci aby odprawiać majowe nabożeństwa.

Figurka Matki Boskiej Bolesnej

Figurka znajduje się przy drodze do Skawiny, na granicy Bukowa z Chorowicami przy drodze powiatowej nr. K-2173 Została wzniesiona w 1837r. Wysoka, pięciokondygnacyjna kapliczka nakryta została falistym blaszanym daszkiem zwieńczonym metalowym krzyżem – symbolem męki i śmierci Chrystusa. Pod daszkiem, nad ozdobnym gzymsem osadzono rzeźbę Maryji, trzymającej na kolanach umęczone ciało zmarłego Chrystusa. Jest przykładem kapliczki “proszalnej” z wyrytą inskrypcją “Józef i Franciszka Tarmuhałowie fundatorowie proszą od przechodzących o pozdrowienie anielskie za dusze zmarłych w 1837r.

Figurka Chrystusa Ukrzyżowanego

Kamienna Figurka z 1880r. znajduje się przy drodze powiatowej nr. K-2173 do Skawiny. Napis wyryty na kolumnie figurki jest nieczytelny, gdyż nie przetrwał próby czasu. Boki figurki ozdobione zostały płaskorzeźbami przedstawiającymi wizerunki świętych. Prawdopodobnie chciano w ten sposób prosić wybranych patronów o pomoc i łaskę w przyszłości. Od strony widocznej z drogi na kolumnie znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca scenę z drogi krzyżowej – Chrystusa upadającego pod ciężarem krzyża. Całość figurki wieńczy duży kamienny krzyż z ukrzyżowanym Chrystusem.

Kapliczka (obok nowej Kaplicy)

W Bukowie znajduje się murowana Kapliczka pochodząca z początku XIX wieku. Usytuowana jest na wzniesieniu , przy głównej drodze prowadzącej do Skawiny , obok nowo wybudowanej Kaplicy. Ufundowana została prawdopodobnie przez mieszkańca Bukowa o nazwisku Tormuchała, który wracając z pracy w jurczyckim dworze zaraził się cholerą i jako jedyny spośród wielu chłopów, z którymi wracał miał szczęście ocaleć. Wotum w postaci kapliczki ufundował na polecenie pana jurczyckiego dworu, u którego pracował. W pierwszej wersji kapliczka nie miała dachu, ani też wieżyczki. Części te zostały dobudowane dopiero po I wojnie światowej. Nad dachem pokrytym dachówką góruje metalowa wieżyczka z sygnaturką zakończona ozdobnym krzyżem. Do środka prowadzą drewniane drzwi, a we wnęce nad nimi umieszczono przystrojoną kwiatami figurkę Matki Bożej. W środku znajduje się drewniany, pomalowany na zielono ołtarz z napisem “Królowo Polski módl się za nami”.

W centralnej części ołtarza umieszczono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, a po prawej i lewej stronie figurki Jezusa i Najświętszej Maryi Panny. Na ołtarzu znajduje się mała figurka Chrystusa Frasobliwego. Wnętrze pomalowano na błękitny kolor, sklepienie zdobią złote gwiazdy.

Na jednej z bocznych ścian wisi krzyż z ukrzyżowanym Chrystusem oraz tabliczka z napisem: “CHOĆBY TOBĄ CHRYSTE PANIE POGARDZAŁY OBCE LUDY, TO NA POLSKIM ZAWSZE ŁONIE CHŁOP CI SKŁONI SIĘ JAK WPRZÓDY. CHŁOP POSTAWI BOŻĄ MĘKĘ U WRÓT WIOSKI NA ROZSTOJU BYŚ WYCIĄGNĄŁ JEZU RĘKĘ I WŁODARZYŁ W NASZYM KRAJU”.

Przy tej kapliczce przez długie lata odprawiane były majówki. Obecnie tradycja ta została przeniesiona do nowej Kaplicy. Kapliczka została odnowiona przez mieszkańców Bukowa w latach dziewięćdziesiątych – wykonanie nowej wieżyczki, zaś kilka lat temu odnowiono wnętrze Kapliczki. W chwili obecnej opisana kapliczka jest najstarszym zabytkiem w Bukowie.

Informuj mnie o nowościach na stronie

Polityka prywatności

P	W	Ś	C	P	S	N
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	31